سفرهای فضایی سرنشین‌دار در آینده، از ماه دورتر خواهد رفت و براساس برنامه‌های اعلام شده از طرف سازمان‌های فضایی بزرگ دنیا، احتمالا سیاره مریخ تا سال 2050 با حضور فضانوردان مورد کاوش انسانی قرار خواهد گرفت. نقشه‌ها و سناریوهای این سفرها از چند دهه قبل مورد بررسی قرار گرفته و در چند سال گذشته،‌ نمونه ماشین‌های مورد نیاز برای کار در سطح سیاره سرخ، اقامتگاه‌های موقت و بسیاری از ادوات دیگر به صورت آزمایشی ساخته شده و در حال تست در محل‌های شبیه‌سازی شده برای ماموریت انسانی در مریخ است.

یکی از ابزارهایی که چند سال است در حال گسترش بوده، با همکاری سازمان هوانوردی و فضایی ناسا، کمپانی جنرال موتورز و چندین دانشگاه بزرگ دنیا در حال تکمیل است، ربات‌های انسان‌نمای قدرتمند هستند. این خانواده را سری ربات‌های ربونات می‌نامند. ربونات 2 چند سالی است که در ایستگاه فضایی بین‌المللی بر فراز زمین مستقر شده و تست‌های مختلفی روی آن انجام می‌شود. سری آخر این خانواده، ربات قدرتمندی از لحاظ انجام عملیات اجرایی است و دست و پای توانمندی برای تعامل با انسان، انجام تعمیرات، جابه‌جایی ابزارها و... دارد. این ربات، ربونات 5 یا R5 نامیده می‌شود. جالب است بدانید، این ربات همزمان با ربات انسان‌نمای ایرانی سورنا 3 و ربات انسان‌نمای فضانورد روسی به طور رسمی رونمایی شد.

در یکی از جالب‌توجه‌ترین خبرهای این هفته، سازمان فضایی ناسا در فراخوانی از تیم‌های مختلف که با رباتیک آشنا و دارای مهارت در برنامه‌نویسی چنین سیستم‌هایی هستند، دعوت کرده تا در مسابقه‌ای چهار مرحله‌ای، بخت خود را برای به دست آوردن یک میلیون دلار جایزه نقدی امتحان کنند.

در این مسابقه، علاقه‌مندان محیط برنامه‌نویسی را که ربونات در آن بدقت شبیه‌سازی شده، از وبگاه دانلود کرده و با استفاده از این محیط مجازی و زبان‌های برنامه‌نویسی باید تلاش کنند که ربات ماموریت‌های مختلف مریخ را به طور صحیح انجام دهد. عواملی مانند تاخیر ارسال دستورها از زمین تا مریخ و ماموریت‌هایی مانند تعمیر و پاکسازی صفحات خورشیدی، جابه‌جایی ابزار و تعمیر و بازرسی سیستم‌های هیدرولیکی از مجموعه کارهای این ربات است که باید برای آن برنامه‌نویسی شود. این رقابت جذاب، مدل تازه‌ای از جذب نیروهای متخصص برای همکاری در پروژه‌‌های بزرگ علمی است و در ضمن، باعث به دست آوردن منابع عظیم و ارزشمندی از تجربه‌های بسیاری از تیم‌های مهندسی و خلاقیت‌های آنها برای سازمان برگزارکننده می‌شود. این روش واگذاری، باعث کاهش هزینه‌های سازمانی در اجرای مستقل طرح برنامه‌ریزی ربات نیز می‌شود. بجز موارد ذکر شده این مسابقه موجب ترویج و گسترش علم و جذب بسیاری از متخصصان، دانشجویان و حتی دانش‌آموزان برای کار روی این گونه مسائل می‌شود.

اشکال مهم این است که سرگروه تیم‌های علاقه‌مند برای شرکت در این مسابقه باید مقیم ایالات متحده باشد. امیدوارم روزی در پروژه‌های علمی در ایران، شاهد برگزاری چنین رقابت‌های جذاب و هدفمندی باشیم.

نویسنده متن: آریا صبوری؛ پژوهشگر آزمایشگاه تعامل انسان و ربات دانشگاه تهران
منبع: جام‌جم آنلاین

تصاویر بیشتر: