ساخت یک هواپیمای بویینگ ۷۴۷ کار هر کسی نیست؛ ثروت می‌خواهد و شرکت عظیم، اما یک هواپیمای دو نفره فوق‌سبک را که حداکثر ۶۰۰ کیلو وزن دارد حتی می‌توان در پارکینگ خانه مونتاژ کرد.

چند و چون این کار را از سهیل سهیلی، رئیس هیات مدیره یک شرکت مونتاژ کننده هواپیما در ایران پرسیدیم. شرکت وی که از اعضای اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران است در حال حاضر دو نوع هواپیمای فوق سبک A-22 ساخت اوکراین و ساوانا، ساخت ایتالیا را در ایران مونتاژ کرده و به کشورهای خاور میانه نیز صادر می کند.

آیا واقعا ساخت هواپیمای فوق سبک کار خیلی سختی است؟

به هیچ وجه این طور نیست. هواپیماهای فوق سبک حتی در مقایسه با یک خودروی معمولی قطعات خیلی کم و ساده ای دارد به طوری که یک نفر به راحتی می تواند آن را در پارکینگ خانه مونتاژ کند. البته طبق قوانین ایران کسی که هواپیما را مونتاژ می کند باید مورد تائید هواپیمایی کشوری باشد. خود ما این کار را در کارگاهی انجام می دهیم که جمع تجهیزات داخل آن کمتر از ۲۰ میلیون تومان است. همه چیز در مورد این هواپیماها ساده است. هواپیماهای فوق سبک که بیشتر برای کاربردهای تفریحی و آموزشی استفاده می شوند قوانین بسیار ساده و کاربردهای جالبی هم دارند. این هواپیماها براحتی روی زمین های چمن می نشینند و حتی بعضی از آنها با نشستن روی زمین های سنگلاخ هم مشکلی ندارند. بسیاری از شرکت های طراح و سازنده آنها را به صورت کیت به فروش می رسانند تا خود فرد آنها را مونتاژ کند. به این گونه هواپیماها که در واقع حدود ۵۱ درصد آنها دست ساز است هواپیماهای تجربی هم می گویند.

ساخت هواپیماهای تجربی به حدی معمول است که حتی جشنواره ای در اشکوش آمریکا برای آن در نظر گرفته شده و هر سال هواپیماسازان تجربی از سراسر دنیا برای نمایش فعالیت های خود به آنجا می روند. جمعیت سازندگان به حدی زیاد است که گاهی به شوخی این جشنواره را مکه سازندگان تجربی هواپیما می گویند.

اگر ساخت این هواپیما اینقدر ساده و قطعات آن کم است پس چرا اینقدر گران است؟

به دلیل این که این هواپیماها مثل خودرو در خط تولید ساخته نمی شود و فروش محدودی دارد که باعث بالا رفتن هزینه می شود. به طور مثال کارخانه ایتالیایی سازنده هواپیمای ساوانا که از پرفروش ترین هواپیماهای فوق سبک است سالی بیشتر از ۱۲۰ عدد تولید نمی کند. بقیه کارخانه ها نیز معمولا بیشتر از ۳۰ تا ۴۰ عدد در سال نمی فروشند.

چرا خودمان این هواپیماهای ساده را طراحی نمی کنیم و به قولی آن را به طور کامل بومی نمی کنیم؟

تنها بنا به دلایل اقتصادی. هواپیماهای فوق سبک قطعات زیادی ندارد، اما بیشتر این قطعات به گونه ای است که تنها چند شرکت در دنیا تولید آنها را با صرفه اقتصادی مناسب می توانند انجام دهند. مثلا قطعات اویونیکی یا موتور هواپیما که ساخت آنها به طور کامل در انحصار چند شرکت در دنیاست و بقیه سازندگان هواپیما نیز از آنها قطعه تهیه می کنند. از طرفی سایر قطعات هم به دلیل این که تولید انبوه نداریم ساخت آنها در ایران به صرفه نیست، اما به هر حال طراحی این هواپیماها که در واقع طراحی سازه و بدنه آن محسوب می شود، کار سختی نیست بویژه آن که اطلاعات فراوانی در این باره در دسترس عموم قرار دارد. یک تیم چهار، پنج نفره با تجربه می توانند در مدت کوتاهی این کار را انجام دهند. به طور کلی طراحی این هواپیماها هم در حال حاضر بیشتر تجربی شده است چراکه اطلاعات تجربی طراحی اکنون به وفور یافت می شود.

یک مساله خیلی مهم همیشه ایمنی است. در حالی که هواپیماهای بزرگ براحتی سقوط می کنند چه اطمینانی به این هواپیماهای کوچک و ساده است؟

هواپیماهای فوق سبک اغلب مجهز به چتر نجات هستند یعنی اگر اتفاقی بیفتد چتر باز شده و کل هواپیما را سالم به زمین می نشاند بنابر این جای نگرانی ندارد. ضمنا افراد چون به صورت شخصی با این هواپیماها پرواز می کنند خودشان می توانند بر روند تعمیر و نگهداری نظارت داشته باشند و تعمیرکاران معتمد را انتخاب کنند و در آخر این که مساله تحریم بر این هواپیماها صادق نبوده و قطعات نو آنها کاملا در دسترس است، ضمن آن که در حال حاضر هواپیماهایی که در ایران تولید می شود کاملا نو و مانند هواپیماهای بزرگ کشورمان سالخورده نیستند. بنابر این درست با همان استانداردهایی به دست مصرف کننده می رسند که در اختیار استفاده کنندگان در کشورهای دیگر قرار می گیرند.

منبع: جام‌جم آنلاین

نوشتار مرتبط: هزینه خرید هواپیمای شخصی در ایران